ATB Başkanı Yavuz, ATB’nin çalışmaları ile tarım ve hayvancılık sektörlerinde yaşanan sorunlar hakkında açıklamalarda bulundu
Ankara Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Faik Yavuz OSTİM Radyo’da Türkiye'de tarım ve Ankara Ticaret Borsasını anlattı. Şahin Acar tarafından hazırlanan ve sunulan Sivil Toplum Kuruluşları Saati programında konuşan Yavuz” bugün gelişmiş ülkelerin ticaret borsalarında ne yapılıyorsa, ATB’de de aynı hizmetler verilmektedir” dedi.

Sözlerine, Türkiye’de ticaret borsaları ve ticaret borsalarının önemini anlatarak başlayan Yavuz, “ Anadolu’da ilk borsacılığın tarihi MS 301 yılına kadar gitmektedir. Bugün Kütahya’da Çavdarhisar’da bulunan Aizanoi’daki yazıtlarda ilk gıda pazarının, ilk borsanın  kurulduğu görülmektedir. Öyle ki; burada fiyatlar günlük olarak belirlenip ilan ediliyormuş” şeklinde konuştu. Yavuz sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ülkemizde daha sonra bilinen ilk ticaret borsası İzmir’de kurulmuştur. Ankara Ticaret Borsası’nın kuruluş tarihi de 1907 yılına kadar gitmektedir. Ancak, günlük sorunlar nedeniyle ilk toplantısını 1927 yılında gerçekleştirerek küşat edilmiştir. O tarihte bugün gelindiğinde Ankara Ticaret Borsası, çağdaş borsacılığın gerektirdiği tüm alt yapıyı kurmuş ve hayata geçirmiştir. Bugün gelişmiş ülkelerde çağdaş borsacılık adına verilen tüm hizmetler, yapılan tüm çalışmalar bizim borsamızda da yapılmaktadır.

Özellikle et fiyatlarının oluşmasında referans borsa özelliğini koruyan borsamız, hijyenik ve sağlıklı et ihtiyacının karşılanabilmesi için soğuk zinciri en başından en sonuna kadar koruyacak sistemi oluşturmuştur. Canlı Hayvan Borsamız, hemen yanı başında kurulan Et Kombinamız ve Et Borsamızla, ülkemizde ilk ve tektir. Birçok ticaret borsamıza örnek olmuştur ve birçok ticaret borsamız tesislerimizden yola çıkarak projeler oluşturmaya başlamışlardır.”

Kırmızı et tüketiminde, Ankaralıların diğer illere göre daha şanslı olduğuna dikkat çeken Yavuz, eskiden olduğu gibi mahalle kasabından alış-veriş yapmalarını önerdi. Yavuz “son yıllarda mahalle kasaplarına doğru tekrar bir yöneliş görülmektedir. Bunun sonucu olarak, son birkaç yılda yeni mahalle kasapları açılmaya başlandı” şeklinde konuştu.

Et fiyatları
Bir soru üzerine et fiyatlarının uzun yıllar enflasyon fiyatları altında kaldığına ancak, daha sonra bir tırmanışa geçtiğine dikkat çeken Yavuz sözlerine şöyle devam etti:

“Ülkemizde uzun yıllar et fiyatları taze fasulye fiyatlarıyla aynı düzeyde seyretti. Bunun doğal sonucu olarak besicilik sektöründe yoğun bir iflas dönemi yaşandı ve besiciler, sektörde çekilmeye başladılar. Bunun doğal sonucu olarak arz-talep dengesi bozuldu. Et fiyatları yükselmeye başladı ve piyasada bir panik havası doğdu. Paniğin ithalatla önleneceği hesaplandı ancak, ithalatta sorunun çözümüne yardımcı olmadı.

Sorunun temeline bakmakta yarar var. Sektörde piyasa düzenleyici bir kuruluşa ihtiyaç vardır. Bunu eski adıyla Et Balık Kurumu, yeni adıyla ise Et ve Süt Kurumu’nun yapabileceği hesaplandı. Ancak burada da bir yanlış yapıldı. ESK hem piyasa düzenleyici hem de piyasa aktörü olunca yine beklenen gerçekleşmedi. Oysa ESK fiyatlar düştüğünde piyasaya girip kırmızı et alacak, fiyatlar yükseldiğinde ise piyasaya girerek elindeki etleri satacak böylece fiyatlar bir istikrara kavuşacaktı. Bu yapılmadı. ESK piyasaya bir aktör olarak girdi ve istikrar sağlanamadı. Oysa önümüzde güzel bir örnek var. Merkez Bankası döviz piyasalarını düzenleyici nasıl bir rol oynuyor. Bizim de ESK’dan beklentimiz bu yöndeydi.     
Bunun örneklerini Hollanda’da, Almanya’da ve diğer gelişmiş ülkelerde görüyoruz. Amerika’yı yeniden keşfetmenin bir gereği yok. Önümüzdeki örnekler yeterlidir. “

Hububat Lisanslı Depoları
Konuşmasının ikinci kısmında ATB’nin hububat ve bakliyat konusunda yaptığı çalışmalara yer veren Yavuz, bir soru üzerine “Ahiboz Lisanslı Depolarımızda, Elektronik Ürün Senedi İşlemi gerçekleştirerek bir ilke daha imza attık” dedi.
Hububat ve Bakliyat konusunda Ankara’nın Ahiboz Köyünde 30 bin tonluk çeliş silo tesisleri ile birlikte alım-satım işleminin gerçekleştirildiği bir satış salonunu faaliyete geçirdiklerini belirten Yavuz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“ATB et sektöründe olduğu gibi hububat ve bakliyatta da söz sahibi yatırımlara imzasını atmış bir kuruluştur. Çelik silo tesislerimizin yanında yine üyelerimiz tarafından gerçekleştirilen yatay depoları da bu sezon faaliyete geçirdik. Kantar tesislerimiz, akredite laboratuarımız ve satış salonumuzla tam bir hububat terminali oluşturduk. Burada  geçtiğimiz 2015 sezonunda elektronik ürün satış senedi işlemi de gerçekleştirdik. Üreticilerimizin ilk kez tanıştıkları bu sistemle, depolarımıza teslim ettiklerini ürünleri banka kredilerinde teminat olarak kullanmaya başladılar. Ankara’da hasat dönemin kısa olması nedeniyle fiyatlarda oluşan dalgalanmalar üreticiler lehine düzenlenmiş oldu. Artık üreticiler, ürünleri para ettiği zaman satabiliyorlar. Bu ülkemiz için çok önemli gelişmedir.”

Ürün planlaması
Söyleşinin son bölümünde Türkiye’deki fiyat istikrarsızlığına ilişkin bir soruyu cevaplandıran Yavuz sözlerini şöyle tamamladı:

“Dikkat ederseniz ülkemizde tarım ürünlerinin fiyatlarında bir istikrarsızlık vardır. Bu yıl çok para eden ürün ertesi yıl tarlada kalmakta ve fiyatı yerlerde sürüklenmektedir. Bunun için uzun yıllardır uygulanmaya konulması için havza projelerini hayata geçirilmesi için çaba harcadık. Yani, her ünün, en verimli olduğu yerde ekilmesini ve bu yönde desteklenmesini sağladık. Ancak, çeşitli nedenlerle bir türlü uygulamaya geçmedi. Oysa, bu sağlansaydı, hangi ürün hangi bölgede en verimli oluyorsa o ürün o bölgelerde desteklenecek, diğer ürünlere destek verilmeyecekti. Bu sağlanmış olsaydı, hangi ürünleri, hangi bölgelerde verimli olduğu konusunda da gerekli araştırmalar yapılacak, böylece bir ürün planlanması sağlanacaktı. Bununla ilgili yasal düzenlemeler yapılmış durumda. İş sadece uygulamaya kaldı. Ümit ediyorum, diğer yenilikler gibi bu da en kısa zamanda hayata geçirilir ve ürün planlamasıyla, üreticilerin ve tüketicilerin yeterli, kaliteli ve sağlıklı ürünlere kavuşması sağlanır.”